فهرست

توصیه‌های طب سنتی ایرانی در ماه مبارک رمضان


 ♦ مهم‌ترین توصیه در ماه رمضان، بیدار شدن در سحر و خوردن سحری است تا از بروز ضعف در روزه‌داران به دلیل طولانی بودن روزها، جلوگیری شود.

♦ با توجه به تاکید حکمای طب ایرانی بر خوردن غذا تنها در هنگام وجود اشتهای صادق، به افرادی که احساس بی‌اشتهایی در وعده سحر دارند توصیه می‌شود افطاری را به صورت سبک و در حد نان و پنیر و سبزی یا گردو در نظر گرفته و علاوه‌ بر پرهیز از مصرف غذاهای سنگینی مانند حلیم، شله‌زرد، کله‌پاچه و آش که در توان هضم معده در فصول گرم سال نیستند، وعده شام را نیز حذف کرده و یا در حد بسیار کم و سبک میل شود.

♦ توجه به خواب شبانه در ماه مبارک رمضان: بین زمان خوردن غذا تا خوابیدن، باید حداقل دو ساعت فاصله باشد و این فاصله بسته به نوع غذای مصرفی و نوع هضم در هر فرد، متغیر است، باید برنامه غذایی در وعده افطار و یا شام را بر مبنای آن تنظیم کرد.

♦ آب ولرم و خرما و یا آب ولرم و یک قاشق عسل، برای بازکردن روزه است و بر ننوشیدن آب و مایعات سرد به عنوان اولین انتخاب در وعده افطار،تأکید شده است. در هنگام گرسنگی و ایجاد اشتهای واقعی، حرارت معده بالا رفته و آماده هضم غذا می‌شود که با توجه به ساعات طولانی روز و گرسنگی طولانی‌مدت در ماه رمضان، معده در هنگام افطار در اوج حرارت خود قرار دارد و باید ماده‌ای را مصرف کرد که هم مقداری حرارت معده را کاهش داده و به تعادل برساند و هم با کاهش ناگهانی آن، سبب اختلال در هضم غذای بعدی و بروز نفخ نشود.

♦ خوردن سبزی در وعده افطار برای کمک به اجابت مزاج و جلوگیری از بروز یبوست به‌عنوان یکی از مشکلات شایع روزه‌داری، ضروری است. باید توجه داشت که خوردن سبزی خام در سحری، میزان عطش را در طول روز افزایش می‌دهد و به همین دلیل بهتر است در این وعده غذایی، از سبزیجات پخته استفاده شود.

♦ نوشیدن ترکیب عرق کاسنی و شاه‌تره در وعده افطار و سحر برای جلوگیری از بروز تشنگی در طول روزه‌داری موثر است. می‌توان یک قاشق چای‌خوری تخم خرفه را در یک نعلبکی ریخته و دو قاشق غذاخوری دوغ به آن اضافه کرد تا به خود جذب کنند و سپس تخم خرفه‌ها را نیز به عرق کاسنی و شاه‌تره که ترکیبی معتدل و مقوی معده است، افزود تا اثر ضد عطش آن را افزایش دهد. 

♦ مصرف فالوده خیار و سنکجبین یا هندوانه و سکنجبین که از مخلوط رنده‌شده هر یک از این میوه‌ها با سکنجبین به دست می‌آید، به‌عنوان دیگر توصیه مناسب برای رفع تشنگی در ماه رمضان می‌باشد. پرهیز از مصرف غذاهای تند، سرخ‌کرده و چرب در وعده سحر و کاهش فعالیت فیزیکی و ورزش، به خصوص در ساعات گرم روز، از دیگر توصیه‌هایی است که به کاهش تشنگی در طول روزه‌داری کمک می‌کند.

♦ منع حکمای طب ایرانی از خوابیدن در طول روز، به غیر از روزهای طولانی فصل تابستان که خوابیدن قبل از ناهار با اصطلاح «خواب قیلوله» توصیه شده است، در خصوص خوابیدن در روزهای ماه رمضان، به دلیل روزه‌داری و نخوردن غذا در ماه مبارک رمضان، خوابیدن در طول روز برای تقویت قوای بدنی و بازگرداندن رطوبت به بدن، به خصوص در افرادی که زیاد تشنه می‌شوند، توصیه می‌شود، اما باید توجه داشت که زمان آن هنگام غروب آفتاب و هنگام افطار نباشد.


♦ اگر در ساعات روزه‌داری (یا تاخیر غذا یا تشنگی) دچار سردرد همراه با نشانه‌های دیگری مانند خشکی و تلخی دهان، تهوع، حس گرمی در سر، حس کوبش در شقیقه‌ها، و احساس کلافگی و بی‌قراری می‌شوید به این نکته‌ها توجه کنید:

» این سردرد ناشی از افت قند خون یا کاهش فشار خون نیست.
» این سردرد با خوردن خرما، شیرینی‌ها، شیره انگور و توت و خرما، سیر، خیارشور، شوری‌ها، و ادویه گرم تند در هنگام سحر، شدیدتر می‌شود.
» مصرف رب انار ترش‌ و‌ شیرین، یا آلو بخارا، یا تمرهندی ترش‌ و شیرین در هنگام سحر، به پیشگیری و کاهش شدت این سردرد کمک می‌کند.
» بهترین نوشیدنی‌ها برای پیشگیری و کاهش شدت این سردرد عبارت‌اند از: شربت سکنجبین، شربت ریواس، شربت زرشک، شربت آلو، شربت خاکشی با گلاب.
» غذاهایی مانند خورش کدو با آلو، خورش ریواس، خورش قرمه‌سبزی با لیموعمانی و گشنیز بیشتر، زرشک‌پلو، چلوسماق برای پیشگیری و کاهش شدت این سردرد سودمند است.

منبع خبر: انجمن علمی طب سنتی ایرانی