به گزارش روابط عمومی دانشکده طب ایرانی بابل، خانم دکتر رزقی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل، توصیههای طب ایرانی در افراد مبتلا به فشارخون بالا را به شرح زیر بیان نمودند:
فشارخون بالا شایعترین علت بروز بیماریهای قلبی عروقی است که تقریبا از هر سه نفر یک فرد به آن مبتلا میشود و در صورتی که این مشکل تحت کنترل قرار نگیرد، خطر حمله قلبی، سکته مغزی و بیماریهای کلیوی افزایش مییابد. بنابراین کنترل فشار خون بسیار حائز اهمیت است.
در این راستا، در قدم اول اصلاح سبک زندگی در این بیماران ضروریست:
ورزش و فعالیت بدنی: بسته به شرایط بيمار، ورزش مناسب پيشنهاد میشود. از یک ماساژ ملایم بدن در سالمندان با بیماریهای شدید تا پیاده وی تند، شنا و دوچرخهسواری برای درمان فشارخون توصیه میگردد. برای اثربخشی بهتر، فعالیت بدنی منظم و حداقل هفتهای سه جلسه سی دقیقهای پیشنهاد میگردد.
اصلاح الگوی خواب: خواب منظم، کافی و به موقع و پرهیز از بیداری شبانه میتواند به تنظیم فشارخون کمک کند. مطالعات نشان داده است که کاهش مدت زمان و کیفیت خواب میتواند موجب افزایش سطح فشارخون شود.
توجه به حالات روحی و روانی: تا حد ممکن از عوامل استرسزا پرهیز شود و حتما مشکلات روحی بیمار درمان شود. زيرا يكی از عوامل افزایش فشارخون كه بسيار سريع هم عمل میكند، استرس و عصبانيت است. تنفسهای عمیق شکمی، مدیتیشن و ماساژ در کنار درمانهای دارویی و رواندرمانی میتواند در این زمینه به بیمار کمک کند.
رفع یبوست: برقراری دفع مناسب از الزامات درمان فشارخون است که حتما باید به آن توجه شود. کمک به رفع یبوست با تدابیر غذایی و دارویی مناسب در این بیماران بسیار مهم و ضروری است.
کاهش وزن: پیشگیری و درمان چاقی در کاهش فشارخون و خطر بیماریهای عروق قلب اهمیت ویژهای دارد. فشارخون بالا در افراد دارای اضافهوزن بهویژه کسانی که چاقی شکمی دارند شایعتر است، بنابراین باید با یک برنامه غذایی مناسب همراه با فعالیت بدنی به کاهش وزن منطقی اقدام کرد.
اصلاح تغذیه: بدون شک، مشکلات تغذیهای از مهمترین عوامل ایجاد پرفشاری خون هستند و رعایت قوانین خوردن و آشامیدن در کنترل فشارخون بسیار موثر هستند مانند:
جویدن کامل غذا و میل کردن غذا در محیطی آرام و به دور از استرس
پرهيز از درهم خوری، پرخوری، بد و بیموقع غذا خوردن
عدم نوشیدن انواع نوشیدنیها همراه با غذا که باعث اختلال در فرایند هضم غذا میشوند.
اجتناب از فعالیت و ورزش سنگین و همین طور فعالیت جنسی و خواب بلافاصله بعد از غذا خورد.
پرهیزات: پرهيز از غذاهای سنگين و دیر هضم مانند کلهپاچه، ماکارونی، اولویه، گوشت گاو، فست فودها
پرهیز از افراط در مصرف گوشت قرمز و غذاهای حیوانی به خصوص غذاهای چرب و سرخ شده که با درجه حرارت بالایی طبخ میشوند و به جای آن مصرف بیشتر میوه و سبزیجات بخارپز در برنامه غذایی گنجانده شود.
مصرف چربی به حداقل کاهش پیدا کرده و برای پخت و پز و سالاد از روغنهای گیاهی طبیعی مانند روغن زیتون (به خصوص انواع تصفیه نشده آن) استفاده شود
پرهیز از مصرف مواد حاوی افزودنیها، تنقلات مصنوعی و غذاهای فرآوری شده که حاوی مقدار زیادی نمک و ادویهها هستند مثل انواع سوسیس و کالباس، نوشابه، چیپس، پفک، غذاهای کنسروی، شوریها، ترشیها، انواع سسها و چاشنیهای کارخانهای
از مصرف زیاد نمك و غذاهای پرنمك و ادويه پرهیز شده، به جاي نمک از گیاهان تازه یا خشک نظیر گلپر، آویشن، نعناع خشک، ترخون، کنجد، پودر سیر و پیاز و آب لیموی تازه استفاده شود.
محدود کردن مصرف قند و شکر و جایگزین کردن آنها با شيرينیهای طبيعی مانند خرما و عسل در حد متعادل
مصرف نانها و مواد كربوهيدراتی از آردهای سفيد و بدون سبوس و خمیردار به حداقل رسیده و به جای آن نانهای سبوسدار و حاوی جو دوسر استفاده شود که میتواند اثر مثبتی در کاهش فشارخون داشته باشد.
توصیههای غذایی جهت پیشگیری و درمان پرفشاری خون:
داشتن يک برنامه غذايی مناسب شامل غذاهای کم چربی، کم سديم و مصرف روزانه ميوه و سبزيجات بسیار حائز اهمیت است.
مصرف روزانه سبزیجات مانند گشنیز، شنبلیله، شوید، جعفری، ریحان، نعنا، شاهی، کاهو، اسفناج، کرفس و کدو بهعنوان سبزیخوردن و همچنین در خورشها و سالادها و همچنین مصرف چند عدد زیتون یا زیتون پرورده در کنار غذا مفید میباشد.
مصرف میوههای عناب، زالزالک، آلبالو، سيب، به، گلابی، تمشک، و آبمیوههای آبانار، آبهویج، آبسیب، آبکرفس، آبزرشک و آبآلبالو پیشنهاد میشود.
میتوان از مغزها و دانههای گياهی مثل بادام درختی و گردو به صورت خام در رژيم غذايی روزانه بهره برد.
مصرف پیاز و بویژه سیر در غذاها و همچنين افزودن موادی مثل ربانار، آبزرشک، آبنارنج، آبغوره، آبلیمو و سماق بهعنوان چاشنی به غذاها و سالادها بسیار توصیه میشود.
مصرف دمنوش چایترش، چایسبز، عناب، آلبالو، زعفران و هل نیز توصیه میشود.
از طرفی مصرف برخی از گیاهان مانند شیرینبیان میتواند موجب افزایش فشارخون گردد و بنابراین مصرف خودسرانه گیاهان دارویی و داروهای گیاهی حاوی این ترکیبات در این افراد توصیه نمیشود.