علائم شایع کرونا چیست و چگونه آن ها کاهش دهیم؟
ویروس کرونا با وجود جهش مداوم، میزان مقاومت بدنی افراد و ابتلا به نوع خفیف یا شدید و وجود یا عدم وجود بیماری زمینه‌ای در بیمار، علائم متعددی ایجاد می‌کند، علائم کووید 19 در انواع سطوح این بیماری متفاوت می باشد. پس علاوه بر تلاش برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری و توجه به توصیه‌های مفید در پیشگیری از کرونا، حتما باید با هماهنگی با پزشک به درمان یا تخفیف این علائم پرداخت. در ادامه علائم مهم و شایع کرونا و درمان‌های ساده در جهت کاهش این علائم را بررسی خواهیم کرد.
علائم شایع کرونا چیست؟
علائم شایع کرونا در بیشتر موارد ضعف و بی حالی، تب و درد بدن، سرفه، از دست دادن حس بویایی، تهوع و استفراغ و اسهال است. با رعایت توصیه‌ها و درمان‌های ساده البته با هماهنگی با پزشک می‌توان این علائم را کاهش داد.
چگونه علائم کرونا را کاهش دهیم؟
در صورت داشتن هر یک از علائم شایع کرونا علاوه بر جداسازی بیمار از سایر اعضای خانواده و رعایت نکات بهداشتی می‌توان از توصیه‌های زیر نیز برای کاهش این علائم استفاده نمود.
1. ضعف و بیحالی
-
کاهش فعالیت شدید روزانه و استراحت در منزل-تغذیه مناسب و کافی
-
انجام حرکات نرمش بویزه نرمش به همراه تمرین‌های تنفسی می‌تواند کمک کننده باشد.
2. تب و درد بدن
توصیه به مصرف ضد درد: استامینوفن توصیه می‌شود. بعد از رفع علایم نیاز به ادامه استامینوفن نیست. توجه کنید که داروهای مسکن فقط در حد لازم (کاهش شدت نشانه هایی مانند تب ودرد) و در کمترین دوز مؤثر استفاده شود. دوز مورد نیاز هر دارو فقط باید با تجویز پزشک باشد.
3. سرفه
قرار گرفتن بیمار در بهترین ترین حالتی که احساس راحتی کند.
توصیه می‌شود که هنگام سرفه کردن از خوابیدن بصورت طاق باز (خوابیدن به پشت) اجتناب کرده و ترجیحا وضعیت نشسته یا نیم نشسته داشته باشد.
از داروهای ضد سرفه می توان استفاده کرد
فراورده‌های گیاهی فورموله شده، تایید شده و دارای مجوز رسمی پخش در مراکز درمانی, عسل و لیمو (یک قاشق چایخوری داخل یک لیوان آب گرم) برای کاهش سرفه ممکن است کمک کننده باشد. در استفاده از داروهای گیاهی حتما به احتمال حساسیت های زمینه ای فرد به این ترکیبات توجه شود.
4. از دست دادن حس بویایی
این حالت به طور تدریجی بهبود می‌یابد اما ممکن است هفته‌ها طول بکشد. درمان اختصاصی ندارد. ممکن است در صورت تداوم بیش از 2 هفته، از شیوه تحریک عصب بویایی به کمک ترکیبات بودار استفاده نمود. دقت کنید که این ترکیبات محرک نبوده و به مخاط آسیب نرساند.
5. تهوع و استفراغ
بررسی علت تهوع و استفراغ ممکن است ناشی از علائم بیماری کووید بوده یا بدلیل عوارض و تداخلات دارویی ایجاد شود داروهایی نظیر هیدروکسی کلروکین ممکن است باعث تهوع و استفراغ شوند اقدامات زیر می‌تواند به کاهش تهوع و استفراغ کمک کند:
-
کشیدن نفس های آرام و عمیق
-
نوشیدن اندک اندک مایعات سرد یخی
-
مصرف غذاهای سبک نظیر نان سوخاری و غذاهایی که می تواند تحمل کند
-
عدم مصرف غذاهای سرخ شده، چرب یا شیرین
-
افزایش دفعات مصرف غذا و کاهش حجم غذا در هر نوبت
-
بعد از غذا فعالیت نکنند
-
بلافاصله بعد از غذا مسواک نزنند
-
مصرف داروهایی نظیر دیفن هیدرامین و دیمن هیدرینات
6. اسهال
درمان اسهال نظیر سایر علل اسهال جایگزینی آب و الکترولیت ها و جلوگیری از کم آبی است که خصوصا در دو گروه کودکان و سالمندان بسیار حیاتی می‌باشد. در موارد شدید اسهال و یا عدم پاسخ به اقدامات حمایتی در صورت رد سایر علل بخصوص عوامل عفونی ممکن است تجویز دارو انجام شود.
با توجه به دفع ویروس از مدفوع, خصوصا در شرایطی که بیمار اسهال دارد، رعایت کامل نکات بهداشتی برای جلوگیری از احتمال انتقال بیماری اهمیت زیادی دارد.
توصیه‌های مهم برای درمان علائم شایع کرونا کدام است؟
1: تغذیه متناسب، مایعات کافی
-
اصلاح وضعیت تغذیه بیمار و کاهش باورهای غلط تغذیه‌ای
-
مصرف مایعات بیش از حد خصوصا در سنین بالا ممکن است وضعیت اکسیژن رسانی را بدتر کند.
-
غذای بیمار باید غنی از پروتئین‌ها, ویتامین‌ها و املاح معدنی باشد
-
در صورت تغذیه مناسب و استفاده کافی از میوه و سبزیجات تازه و لبنیات نیازی به مصرف مکمل نمی‌باشد و مصرف روتین مکمل‌های ویتامینی املاح توصیه نمی‌شود.
-
در صورت فقر تغذیه‌ای، دریافت مکمل‌ها مفید است، و ممکن است به بهبود وضعیت سیستم ایمنی کمک کند. توجه شود با وجود شیوع بالای کمبود ویتامین D در کشور ما، بسیاری از افراد قبلا دوزهای بالای این مکمل را دریافت کرده و یا در حال مصرف هستند. از این رو باید خطر مسمومیت با ویتامین D در نظر گرفته شود. (حتما باید با مشورت و تجویز پزشک انجام شود.)
2: تهویه محیط
برقراری تهویه مناسب از طریق باز کردن در یا پنجره‌ها (بهتر است از پنکه استفاده نشود چرا که ممکن است باعث انتشار ویروس شود.)
3: فراهم کردن حداقل امکانات حمایت روانی اجتماعی
تمامی بیماران باید از حمایت‌های روانی با تکیه بر اصول بهداشت روان در جریان بیماری کووید 19 برخوردار شوند. برای کنترل و کاهش علائمی چون بی خوابی, افسردگی یا اضطراب باید اقدامات و حمایت‌های متناسب صورت گیرد.
برای کاهش اضطراب و افسردگی در بیماران مبتلا به کرونا چه توصیه‌هایی را می توان بیان کرد؟
-
با روش‌های مختلف غیر حضوری و مجازی، ارتباط خود را با دوستان و اقوام حفظ کنند.
-
تا جایی که می‌توانند از شنیدن اخبار در مورد بیماری خودداری کنند و سرگرمی های صوتی و تصویری دیگر را داشته باشند.
-
سعی کنند حداقل در شبانه روز 8 ساعت بخوابند
-
سرگرمی‌هایی نظیر باغبانی (در صورت دسترسی و عدم انجام فعالیت‌های فیزیکی سنگین) بسیار مناسب است
-
موقع خواب و استراحت، تلفن همراه خود را خاموش کنید
-
روزانه فعالیت‌های ساده ورزشی (در منزل) داشته باشید
-
مایعات کافی بنوشند
-
در صورت امکان روش های گوناگون آرام سازی نظیر یوگا بسیار کمک کننده است. آموزش این روش‌های حتی بصورت مجازی امکان پذیر است
سایر توصیه‌های درمانی برای بیماران کرونایی چیست؟
-
بیماران مبتلا به بدخیمی که تحت درمان با شیمی درمانی و رادیوتراپی قرار داشته باشند، بر اساس مشاوره با انکولوژیست مربوطه، درمان ادامه یابد.
-
بیمارانی که از قبل تحت درمان با روش‌های درمانی تهویه غیرتهاجمی در منزل باشند، باید به درمان خود ادامه دهند.
-
عموما نیازی به تغییر داروهای مصرفی زمینه‌ای بیماران وجود ندارد و درمان‌های زمینه‌ای بیمار برای کنترل فشارخون، دیابت، بیماری‌های روماتولوژیک، روانپزشکی و … باید با دقت بیشتری ادامه یابد.
-
تاکید بر تغذیه سالم و استراحت کافی ضروری است. در حال حاضر مطالعه مستندی که نشان دهد مکمل‌ها شامل ویتامین C، زینک، سلنیوم، ویتامین D، ویتامین A، اکیناسه، کورکومین، زنجبیل، جین سینگ و … بصورت اختصاصی نقشی در پیشگیری از ابتلا به کورونا ویروس جدید داشته باشند، وجود ندارد ولی بطور مشخص کمبود پروتئین، ویتامین D، ویتامین C، ویتامین A و سلنیوم در ناتوان کردن سیستم ایمنی برای مقابله با هر عفونتی دخیل هستند. پس توصیه به مصرف این مکمل ها تنها در افراد با کمبود ریز مغذی‌ها و حتما با نظر و تجویز پزشک توصیه می‌شود. همواره باید مراقب اثرات سوء مصرف بیش از اندازه این مکمل ها باشیم. اغلب افراد با تغذیه سالم نیاز به مکمل ندارند.
باید در نظر داشت که در مصرف داروها نیز ممکن است در کنار علائم شایع کرونا، عوارضی نظیر تهوع و استفراغ، درد، اضطراب و بی‌قراری، تهوع و استفراغ مقاوم ایجاد شود. پس برای مقابله با ویروس کرونا که توجه به نکات بیان شده در بالا و مشورت با پزشک برای رفع هر کدام بسیار ضروری می باشد.
دکتر مرتضی مجاهدی
(متخصص طب ایرانی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل)