فهرست

نامه بیش از 300 نفر از اساتید تخصصی طب ایرانی به رئیس جمهور

بیش از 300 نفر از اساتید و دستیاران تخصصی طب ایرانی در نامه‌ای به رئیس جمهور علت کندی رشد طب ایرانی در کشور را تبیین کرده‌اند.

در این نامه چنین آمده است:

باسمه تعالی

ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

جناب آقای دکتر روحانی

با سلام و تحیت

طب ایرانی، گنجینه بی‌بدیل این سرزمین، سال‌ها به دلایل غیر علمی کنار گذاشته شد. اکنون که با مدد دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشت، مکاتب طب سنتی مجددا به عرصه خدمت رسانی در دنیا برگشته است، رسالت همه علاقمندان به عزت ایران، در راستای حفظ و ارتقای این دانش بومی سنگین است.

اگرچه طرح تحول سلامت در دولت حضرتعالی، به درستی سلامت را به عنوان یکی از اولویت‌های کشور مطرح کرد، ولی حتما مستحضرید که تأکید عمده بر حیطه درمان، به دلایل مختلفی صرفه اقتصادی ندارد و هزینه‌های فزاینده آن، می‌تواند اصل این هدف صحیح را تحت تأثیر قرار دهد. در حالی که تجربه کشورهای موفق در امر سلامت، این نکته را روشن می‌سازد که تمرکز عمده بر حفظ سلامتی، در دراز مدت، هم با نتایج بهتری همراه خواهد بود و هم هزینه بسیار کمتری خواهد داشت.

دانش ملی طب سنتی ایران با تأکید عمده بر حفظ سلامتی و همسویی کامل با اقتصاد مقاومتی، هماهنگی فرهنگی با آداب و رسوم جامعه داشته و می‌تواند گزینه مناسبی برای ارتقای سلامت جامعه باشد.

از آنجا که ارتقای این مکتب طبی، جز از طریق تعامل با مکتب طب رایج، گسترش پژوهش و مستند کردن ادعاها در این زمینه نمی‌گذرد، همانند بسیاری از کشورهای دنیا، آموزش تخصصی پزشکان علاقمند در این حیطه، از سال‌ها قبل در برنامه قرار گرفت. اگرچه احیای این مکتب طبی نیاز به ساماندهی سایر سطوح خدمت رسانی از قبیل پزشکان عمومی و نیز ارائه دهندگان دارو و خدمات را نیز دارد.

با این حال به رغم تلاش‌های وزرای پیشین بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در راستای احیای طب سنتی، و نیز ابراز علاقه وزیر محترم بهداشت در دولت حضرتعالی به این موضوع، مع‌الاسف به نظر می رسد برنامه ریزی‌های اجرایی در نقاط پراکنده تصمیم گیری (خلاف نظر علاقمندان این حیطه)، به سمتی است که به کاهش انگیزه ورود پزشکان (به عنوان رأس این هرم) به این رشته در دانشگاه‌ها، عدم حمایت از ارائه دهندگان قانونی طب سنتی، گران شدن ویزیت، خدمات و داروها در مقایسه با سایر حیطه‌های طبی و فراقانونی شدن ارائه خدمات در این مسیر می‌انجامد.

نتیجه چنین سیری در دراز مدت، منجر به ایجاد نوعی از طب سنتی بی ضابطه در جامعه شده که عمدتا با جنبه بازاری و تبلیغاتی، همراه با ادعاهای گزاف و بی سند تظاهر یافته و فرسنگ‌ها با ایده حقیقی طب سنتی که پاسداشت سلامتی با دستورات ساده، ارزان، در دسترس و با تمرکز بر اصلاح سبک زندگی مردم است، فاصله دارد.

برخی از مهم‌ترین مخاطرات پیش روی توسعه و تعالی طب سنتی ( در حال حاضر و آینده) شامل موارد زیر است :

عدم قرار گرفتن تحت پوشش بیمه برای ویزیت و خدمات طب سنتی (حتی برای پزشکان متخصص این رشته) که علاوه بر فشار به مردم، انگیزه پزشکان را برای ورود به این رشته تخصصی کاهش می دهد.

 عدم وجود ضابطه مشخص در ارائه مجوز عطاری‌ها (در حالی که عطاران پرسابقه، سال‌ها انتقال دهنده این دانش بومی بوده اند) و نیز عدم ساماندهی و ارزیابی مدعیان (اگرچه در بین آن‌ها، انسان‌های شریف با سوابق روشن وجود دارند) که منجر به ورود روزافزون افراد کم سواد و سودجو، با انواع ادعاها به نام طب سنتی، گیاه درمانی، طب اسلامی، طب روایی و ... به این حیطه شده است که بدون هیچ گونه مجوزی (و بر خلاف قانون)، مداخله غیر مجاز در امر پزشکی می‌نمایند.

بدیهی است ادعاهای بدون سند و دور از واقعیت، در دراز مدت اعتماد عامه مردم به این مکتب طبی را نشانه گرفته است.

بلاتکلیفی پزشکان متخصص طب سنتی، ناشی از عدم اجازه به فارغ التحصیلان این رشته جهت کار انتفاعی، به علت وجود طرح‌های طولانی مدت و همزمان و سخت بودن جذب در دانشگاه‌ها است.

این در حالی است که مدعیان طب سنتی (حتی بعضا با کمترین آشنایی با حیطه پزشکی)، آزادانه به فعالیت پرداخته و عملا با ادعاهای فراوان اثبات نشده، نماینده طب سنتی در رسانه و عموم مردم تلقی می شوند. این اتفاق در حالی است که بسیاری از اساتید مبرز و دانشمند دانشگاهی طب سنتی کشور، به ندرت در رسانه دیده شده اند.

تلاش در راستای سبک و غیر علمی نشان دادن طب سنتی به صورت تأکید زیاد در جهت کفایت آموزش دوره‌های کوتاه مدت طب سنتی برای قشرهای مختلف برای طبابت؛ این در حالی است که از گسترش رشته‌های مرتبط با طب سنتی در دانشگاه‌ها، حمایت کافی نشده است. همچنین اقداماتی که ورود به رشته تخصص طب سنتی را برای پزشکان عمومی، حداقل مانند سایر دستیاری‌های تخصصی پزشکی تسهیل می گرداند، انجام نشده است.

عدم ورود حتی یک واحد درسی مرتبط با طب سنتی (با تأکید بر اصول سبک زندگی)، به واحدهای آموزش دانشجویان رشته‌های پزشکی، علی رغم تصویب در مراکز تصمیم گیری بالادستی، نامشخص بودن وضعیت اداری و استخدامی گروه‌ها و دانشکده‌های طب سنتی در کشور که منجر به عدم ثبات فارغ‌التحصیلان دانشگاهی این حیطه شده است.

ازآنجا که تنها قشری که در این حیطه، هم به پژوهش مستمر در طب سنتی معتقد بوده و هم توان آن را دارد، این افراد هستند، نتیجه این بی ثباتی، عدم انگیزه و توان پژوهش است. البته همین میزان حضور بی ثبات نیز در سال‌های اخیر منجر به کارهای علمی بسیار خوبی شده است.

با توجه به مطالب فوق الذکر، ما گروهی از پزشکان فارغ التحصیل یا دستیار طب سنتی که با اعتقاد و علاقه به ضرورت تلاش در ارتقای سلامت جامعه، از بسیاری از علایق مادی و اعتباری خود گذشته و به هیچ حزب و جریان سیاسی وابستگی نداریم، دردمندانه از حضرتعالی به عنوان بالاترین مقام اجرایی کشور می‌خواهیم به ما در راستای احیای این مکتب طبی و انتفاع مردم از مزایای آن کمک کرده و با تدبیر مناسب، چنین روندی را متوقف فرمایید. امید است با بهبود این روند، انگیزه پزشکان جوان و پرانرژی جهت ورود به این حیطه بیش از پیش گشته و زمینه انتفاع کشور و مردم از این علم بومی، به دور از ادعاهای سودجویانه فراهم گردد.»