محمود خدادوست، معاون طب سنتی وزارت بهداشت، در ارتباط با استفاده از طب سنتی در کشور ما و میزان استقبال مردم از این طب اظهار داشتند: تمام کشورهای دنیا به سمت استفاده از ظرفیت طبهای سنتی و طبهای مکملی در کنار طب مدرن و رایج رفته‌اند و این رویکرد جهانی است و در مقایسه با برخی از کشورها مانند هند و یا کشورهای آسیای شرقی، ما دیر هم شروع کردیم. مسئله مهمی که باید در این زمینه به آن توجه داشت این است که طب سنتی باید در کنار طب رایج مورد استفاده قرار بگیرد و نوعی مکمل آن باشد؛ این مسئله کاملا هم عقلایی است چرا که طبهای سنتی در هر کشور در باور و فرهنگ مردم است و قطعا اگر بدون بزرگنمایی و افراط ، تفریط و بزرگنمایی، از ظرفیت این‌ها در کنار طب رایج استفاده شود به نظام سلامت مخصوصا به اقتصاد سلامت کمک می‌کند.
تاکید بر وجود تعامل منطقی بین طب سنتی و رایج
معاون طب سنتی وزارت بهداشت در تاکید استفاده از طب سنتی در کنار طب رایج به فرمایشات مقام معظم رهبری مدظله العالی اشاره کردند و افزودند: استفاده از طب سنتی در کنار طب رایج و مدرن نکته‌ای است به زیبایی در سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری (مدظله شریف) تاکید شده است و ایشان با هوشیاری بر این نکته تاکید کردند که طب سنتی در یک تعامل منطقی با طب رایج استفاده شود؛ و این به این معنا نیست که طب سنتی به تنهایی قادر است تمام مشکلات را حل کند و یا برعکس طب مدرن نباید از طب سنتی در درمان و پیشگیری بیماری‌ها استفاده کند.
دکتر خدادوست ادامه دادند: این طب‌ها باید به صورت تلفیقی در کنار طب مدرن باید مورد استفاده قرار بگیرد، اما متاسفانه در سال‌های اخیر شاهد اتفاقات و به نوعی سوءاستفاده‌هایی در حوزه طب سنتی و استفاده از نام طب روایی و طب اسلامی هستیم و افرادی را می‌بینیم که در لباس روحانی از این لباس و از این اسم‌ها نه تنها سوءاستفاده‌های مالی می‌کنند که در سیستم درمان کشور و روند درمان بیماران هم گاهی اختلال ایجاد می‌کنند؛ نگاه اخباری‌گری و استفاده سطحی‌نگری از روایات اسلامی هم به دین مردم و باورهای دینی مردم آسیب می‌زند و هم به نظام سلامت؛ صرف اینکه یک روایت دینی داریم که یک دارو را برای درمان یک درد توصیه کرده است، حتی با فرض بر اینکه سند، دلالت، محتوی و منبع روایت درست باشد، آیا این توصیه قابل تعمیم به زمان و مکان امروز است؟ این موضوع باید مورد بررسی قرار بگیرد و این مسئله را خود علما و مراجع دینی هم قبول دارند.
اجتهاد شخصی و سواستفاده از نام طب روایی
ایشان در ادامه، تجویز برخی از مدعیان طب روایی را اجتهاد شخصی توصیف کردند و اظهار داشتند: در بسیاری از این روایات، صحبتی از روش تشخیص بیماری به میان نیامده است، مثلا اینکه سیاه دانه برای درد معده خوب است، اما برای کدام نوع درد معده توصیه می‌شود، توضیحی داده نشده است، بنابراین در اینجا، فرد دارد اجتهاد شخصی می‌کند ولی این کار را منصوب به پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم و ائمه اطهار علیهم‌السلام می‌کند که خودش اشکالاتی دارد.
معاون طب سنتی وزارت بهداشت با تاکید بر ضرورت استفاده از ظرفیت‌ها و آموزه‌های دینی در حوزه سلامت، این کار را یک موضوع حساس توصیف کردند و گفتند: در اکثر مواقع روایات طبی که در دین ما وجود دارند را برای جسم انسان‌ها استفاده می‌کنند، در حالی‌که ما اعتقاد داریم انسان ابعاد پیچیده‌ای دارد و به دنبال آن سلامت انسان هم دارای ابعاد پیچیده و گسترده‌ای است؛ اعتقاد دینی ما این است که برای سرای ابدیت هم نیاز است تا به سلامت انسان توجه شود و قطعا طب سنتی و طب رایج نمی‌توانند تمامی این ظرفیت‌ها را پاسخ‌گو باشند و این نیاز را باید با دین برطرف کرد؛ اما نباید یک نگاه سطحی به آموزه‌های دینی داشته باشیم، یقینا برای سلامت انسانی که زندگی‌اش محدود به این دنیا نیست و سلامت روانی و روحی هم دارد نیاز به علمی داریم که به تمام این مسائل توجه داشته باشد؛ ما هم معتقد هستیم که باید از توانایی دین برای نیازهای معنوی و روحانی وجود انسان استفاده کنیم اما باید با یک نگاه عمیق و کامل این کار صورت گیرد.
دخالت افراد غیر متخصص در طب، تهدیدی برای باورهای دینی جامعه
دکتر خدادوست دخالت افراد سودجو در کار پزشکی با نام طب اسلامی و طب روایی را تهدیدی برای باورهای دینی مردم دانستند و تصریح کردند: برخی از افرادی که از نام طب اسلامی سوءاستفاده می‌کنند، مدعی درمان بیماری‌هایی هستند که اصلا نامی از آن‌ها در روایات پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم و امامان علیهم‌السلام نبوده است، به عنوان مثال بیماری MS یک بیماری است که تشخیص آن مربوط به زمان حال است، بنابراین تجویز روش درمان و دارو برای این بیماری توسط این افراد یک اجتهاد شخصی است و استفاده نسبی از روایات در درمان در حقیقت نه تنها باعث از بین‌رفتن باورهای دینی مردم و آسیب رسیدن به اعتقادات مذهبی می‌شود که عواقب بسیار خطرناکی و حتی تهدید جانی را می‌تواند برای بیمار به دنبال داشته باشد.
ایشان در پایان در خصوص برخورد و وظیفه وزارت بهداشت در مقابل افراد سودجو در این حوزه، بیان داشتند: وزارت بهداشت کارهای سلبی در حدود اختیارات خودش را انجام می‌دهد، اما نیاز است در کنار آن کارهای ایجابی هم برای تدبیر افکار عمومی و همین‌طور جامعه پزشکی انجام شود؛ واقعیت این است که این مسئله باید توسط مراجع بزرگوار، حوزه‌های علمیه و این مراکز که ابعاد معرفتی دین را می‌شناسند، هم انجام بگیرد و این افراد و مراکز هم به عنوان متولیان و متخصصان مسائل مذهبی باید ورود کنند و اجازه ندهند که از نام اسلام استفاده سوء شود. البته همان‌طور که اشاره کردم ما هم به عنوان متولیان نظام ، طبق آن چه که در قانون جمهوری اسلامی ایران آمده است، سلامت با افراد غیرپزشک که در درمان بیماران مداخله می‌کنند، برخورد می‌کنیم.
منبع خبر: انجمن علمی طب ایرانی