دکتر نرجس گرجی متخصص طب سنتی ایرانی و عضو هیأت علمی دانشکده طب سنتی ایرانی دانشگاه خلوم پزشکی بابل، داشتن خواب کافی را از جمله عوامل موثر در افزایش طول عمر عنوان کردند.
دکتر گرجی گفتند: خواب یکی از نیازهای اصلی انسان است که علاوه بر بهبود و ارتقاء سلامت و توان بدنی، در کیفیت عملکرد روحی و تعاملات اجتماعی انسان نیز نقش بسیار مهمی دارد.
ایشان با اشاره به اینکه در تحقیقات نوین، نقش خواب مناسب در تنظیم عملکرد هورمونی بدن، فعالیت سیستم گوارشی و عصبی شناخته شده است، گفتند: یکی از توصیه‌های مهم به والدین جهت بهبود رشد فرزندان، تنظیم زمان و میزان خواب کودکان می‌باشد.
ایشان افزودند: در منابع کهن طبی نیز خواب مناسب و کافی از اصول پایه سلامتی برشمرده شده و علاوه بر افزایش طول عمر، جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری و تسریع روند درمان، مورد تاکید فراوان بوده است.
متخصص طب سنتی ایرانی دانشگاه علوم پزشکی بابل بیان داشتند: میزان نیاز به خواب در افراد مختلف متفاوت است. بعضی افراد با چهار الی پنج ساعت خواب، احساس نشاط و رفع خستگی کامل دارند و برخی با ۷ الی ۸ ساعت خواب احساس رضایت می‌نمایند.
دکتر گرجی با بیان اینکه از منظر طب سنتی ایرانی، میزان نیاز به خواب در افراد مختلف تا حدودی با ویژگی‌های مزاجی آنها ارتباط دارد اذعان داشتند: افرادی که طبع گرم و خشک دارند به خواب کمتری نیاز دارند و بالعکس افرادی که مزاج سرد و تری دارند معمولا بیشتر می‌خوابند. البته به‌طور کلی خوابیدن کمتر از چهار ساعت و بیش از هشت ساعت، پرهیز داده شده است.
ایشان درهمین راستا عنوان کردند: یکی از ویژگی‌های مهم خواب خوب، تنظیم زمان خواب با میزان روشنایی محیط و بهترین زمان شروع خواب، حدود 2 الی 3 ساعت بعد از غروب آفتاب می‌باشد.مطالعات گسترده نشان داده هورمون ملاتونین که امروزه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تنظیم خواب شناخته شده با میزان تاریکی محیط ارتباط تنگاتنگی دارد. در واقع نه تنها میزان خواب بلکه زمان آن در طی شبانه‌روز نیز بسیار حایز اهمیت می‌باشد. خواب در زمان روشنایی روز، مگر در موارد اضطرار و خستگی شدید، توصیه نمیشود. افرادی که عادت به خواب روز دارند توصیه می‌شود به تدریج این عادت را ترک کرده و در صورت نیاز به زمان خواب شب بیفزایند. البته بیشتر خواب طولانی عصرگاهی مد نظر است و خواب کوتاه میانه روز به ویژه در تابستان خالی از فایده نیست.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بابل عنوان کردند: خواب دیرهنگام، سبک و منقطع همراه با دیدن رویاهای آشفته از جمله اختلالات خواب بوده که در طولانی مدت علاوه بر اثرات سوء در متابولیسم پایه بدن، باعث بدخلقی، پرخاشگری و اضطراب خواهد شد و از توصیه‌های مهم در این شرایط، اصلاح الگوی خواب شبانه می‌باشد.
ایشان بیان کردند: در فصل تابستان نیز به دنبال تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها، الگو و نظم خواب بسیاری از کودکان و نوجوانان دچار اختلال شده که علاوه بر بروز بی‌حوصلگی و کسالت در طی این فصل، زمینه افزایش اختلالات هضمی، وزن غیرطبیعی و کاهش ظرفیت‌های ذهنی را نیز در آنان فراهم میکند.
دکتر گرجی تصریح کردند: افزایش فاصله میان آخرین وعده غذایی و خواب، کاهش میزان مصرف غذاهای نفاخ و ادویه‌جات تند در وعده شام، پرهیز از مصرف مواد غذایی پرچرب و فست فودها، داشتن پیاده روی ملایم و گوش دادن به موسیقی آرام و بدون کلام پیش از خواب، از جمله توصیه‌های موثر در بهبود کیفیت خواب می‌باشد. ماساژ ملایم خصوصا در ناحیه پیشانی، شقیقه ها و کف پا با روغن بنفشه یا بادام شیرین، استفاده از مواد غذایی مانند شیر، ماست، کاهو، کدو و گشنیز در افراد مبتلا به کمخوابی به شرط سازگاری با گوارش، کمک کننده می‌باشد. گیاهان دارویی مختلفی برای کمک به خواب به صورت خوراکی یا بوییدنی شناخته شده‌اند، از جمله اسطوخدوس، سنبل‌الطیب، بهارنارنج، بادرنجبویه و بنفشه که البته با توجه به شرایط فردی و مزاج افراد میزان پاسخ‌دهی به آنها در افراد مختلف می‌تواند متفاوت می‌باشد و بهتر است در این زمینه با پزشک متخصص مشورت شود.